سم زدایی چیست و چگونه انجام میشود؟
- نوشته شده در دوشنبه 5 ارديبهشت 1401 ساعت 5:00
- | ارسال نظر
انواع سم زدایی از لحاظ زمانی
از لحاظ زمانی، مراحل سم زدایی به سه قسمت تقسیم میشود:
- فوق سریع یا UROD
- سریع یا ROD
- تدریجی
سم زدایی فوق سریع UROD
روش سم زدایی فوق سریع که در دهه 1980 میلادی معرفی شد، روشی است که به کمک خواب مصنوعی و استفاده از داروهای مخصوص و تحت نظر پزشک بیهوشی و در اتاق‌های مجهز ICU انجام میشود. در این روش، فرد در مدت 6 الی 8 ساعت بیهوش (یا همان خواب مصنوعی) بوده و در این مدت، داروهای بلاک کننده گیرنده‌های مخدری و محرکی به صورت سرم به بدن فرد تزریق می‌شوند. UROD مخفف عبارت Ultra Rapid Opioid Detoxification بوده که جزو متدهای ترک اعتیاد بدون درد است.
هنگامیه مواد بلاک کننده به بدن وارد میشود، در مدت 6 الی 8 ساعت بدن شروع به دفع مواد سمی کرده و علاوه بر آن، گیرنده‌های مغزی نیز توان دریافت محرک یا مخدرهای جدید را ندارند. بنابراین، مثلا هنگامیکه از سم زدایی برای ترک اعتیاد تریاک استفاده شود، بدن نه تنها دیگر هیچگونه مورفینی ترشح نخواهد کرد، بلکه در صورت مصرف این ماده نیز، هیچگونه تاثیری برروی مغز نخواهد داشت و پاداشی از سمت مغز صادر نمی‌شود.
مزایا و معایب روش UROD
در افرادی که شرایط جسمانی مناسبی داشته و مدت زمان مصرف و میزان مصرف آن‌ها خیلی زیاد نبوده و همچنین بیماری‌های زمینه‌ای (خصوصا دیابت) نداشته باشند، روش UROD کاملا کاربردی و مناسب است. اما بهتر است بدانید که این روش، جادویی نبوده و قرار نیست معجزه‌ای اتفاق بیفتد. بسیاری از مراکز غیرمعتبر، از طریق تبلیغات سعی در گمراه کردن افراد دارند.
در این روش، سموم از بدن خارج شده، اما این به معنای از بین رفتن تمامی تمایلات به مصرف مواد مخدر نیست. بلکه این روش، سموم را به سریع‌ترین روش ممکن از بدن خارج کرده، اما هنوز هم وابستگی‌های ذهنی در فرد وجود دارد. این روش ممکن است همراه با علائم جانبی زیر باشد:
- تعریق
- درد عضلانی
- حالت تهوع و بیرون روی
- تنفس سریع و بریده بریده
- هذیان
- مشکلات روحی
بعد از دفع سموم به روش UROD، هنوز هم فرد باید تحت نظر پزشکان و روان‌کاوان قرار گرفته تا از ترک اعتیاد دائمی، اطمینان حاصل شود.
دیتاکس سریع یا ROD
روش دوم سم زدایی بدن یا اصطلاحا دیتاکس کردن، روش سریع یا همان ROD بوده که مخفف Rapid Opioid Detoxification است. این روش نسبت به UROD کندتر بوده و عموما به 3 الی 6 روز زمان نیاز دارد. در این روش نیز مصرف ماده مخدر به صورت آنی قطع شده و برای تحمل عوارض قطع مصرف دارو (چه ذهنی و چه جسمی)، از داروهای آنتاگونیست استفاده میشود. این روش نیز نیاز به مراقبت دائمی داشته تا در صورت بروز علائم خطرناک، به سرعت روند درمان متوقف شود. از همین رو انجام این کار فقط در کمپ ترک اعتیاد و کلینیک‌ها بازپروری قابل انجام است.
سم زدایی تدریجی
بر خلاف دو روش قبلی، در این روش مصرف مواد مخدر به صورت ناگهانی قطع نشده و در عوض، میزان مصرف مواد مخدر یا محرک برای یک دوره‌ی از پیش تعیین شده، ادامه یافته و به مرور زمان مصرف متوقف خواهد شد. این روش، علائم فیزیکی کمتری داشته (درد و خماری) و در چهار یا پنج روز اول شروع دوره درمان، هیچگونه اثری از ترک کردن مشاهده نخواهد شد. اما مدت زمان کلی سم زدایی تدریجی برای مواد مخدر بین 7 الی 14 روز است.
مزایا و معایب دفع سموم تدریجی
بر خلاف دو روش قبلی، در این روش مصرف مواد مخدر به صورت ناگهانی قطع نشده و در عوض، میزان مصرف مواد مخدر یا محرک برای یک دوره‌ی از پیش تعیین شده، ادامه یافته و به مرور زمان مصرف متوقف خواهد شد. این روش، علائم فیزیکی کمتری داشته (درد و خماری) و در چهار یا پنج روز اول شروع دوره درمان، هیچگونه اثری از ترک کردن مشاهده نخواهد شد. اما مدت زمان کلی سم زدایی تدریجی برای مواد مخدر بین 7 الی 14 روز است.